www.nowystaw.fora.pl

GrosseWerder

Źródło: portalpomorza.pl (Gazeta Malborska)
Autor: (iwos)
Data: 09.07.2010
Link: [link widoczny dla zalogowanych]

Mennonici wrócili na Żuławy

MALBORK. - Dla wielu z tych osób to był autentyczny powrót do korzeni, bo na cmentarzu w Stogach odnaleźli groby swoich przodków - mówi Bolesław Klein, organizator Międzynarodowego Spotkania Mennonitów Dolnej Wisły, którzy odwiedzili m.in. Stogi Malborskie.

- W Polsce pierwszy zjazd menonitów odbył się w 1991 roku właśnie w Stogach Malborskich. Ja sam zainteresowałem się tym tematem w latach ‘90, a ideą tą zaraził mnie mój nieżyjący już kolega Roman Klim -dodał organizator.
Grupa 90 osób z Niemiec i Holandii zwiedziła cmentarz mennonicki i kościół parafialny w Stogach. Po zwiedzeniu cmentarza i świątyni uczestnicy spotkania gościli w świetlicy wiejskiej w tej miejscowości, gdzie podczas kolacji wspominali losy swoje i swoich przodków.
-Mam nadzieję, że taka inicjatywa w niemałym stopniu przyczyni się do rozwoju ruchu turystycznego i odwiedzin osób z kraju i zagranicy tych terenów – powiedziała Jadwiga Rochowicz, wójt gminy Malbork. – W tym roku młodzież naszej gminy brała udział w ogólnopolskim projekcie ”Ślady przeszłości” i właśnie w ten projekt była wpisana inicjatywa odtworzenia pamięci o menonitach i kolejnym cmentarzu znajdującym się w naszej gminie, w Kraśniewie. Został on oczyszczony i uprzątnięty przez naszych uczniów. Niewątpliwie największą nekropolią mennonicką jest cmentarz w Stogach Malborskich. To największe skupisko stel nagrobnych w naszej gminie, o które trzeba dbać. I dołożymy wszelkich starań, aby pamięć o mennonitach była szanowana - dodała wójt.
Historia menonitów na ziemiach polskich zaczęła się w połowie XVI wieku, a zakończyła wraz z wejściem Armii Czerwonej na tereny Polski. Kontakty pomiędzy mennonitami, a Polakami zaczęły się odnawiać stosunkowo niedawno.
Pojednanie zaczęło się około 1990 roku, kiedy to menonici zaczęli przyjeżdżać do Polski, na Żuławy, a szczególny wkład w tę odnowę miał Helmut Reimer, członek gminy mennonickiej, który urodził się w 1918 r w Stogach Malborskich. Mieszkał tu do 1945 roku. Było orędownikiem pojednania z Polską organizując wspólne wyjazdy i pracując nad odnowieniem cmentarzy pomennonickich. Został pochowany także w Stogach, ale na cmentarzu katolickim, w sąsiedztwie nekropolii mennonickiej. Napis na jego tablicy nagrobnej głosi ”Menonita - przyjaciel Polaków” i stanowi kwintesencję życia tego orędownika pokoju i współpracy pomiędzy Polakami a menonitami.